Tütün kullanımının bilimsel olarak kanıtlanmış ciddi sağlık
sorunlarına yol açtığı kuşku götürmez bir gerçektir ve tütün kullanımı
Türkiye’de ölüm ve engelliliğe yol açan önlenebilir nedenlerin başında
gelmektedir. Tütün kullanımına bağlı ölümlerin sayısı 2000 yılında 78 bin iken,
2017 yılında neredeyse 85 bine ulaşmıştır. Türkiye’de tütün kullanıcılarının
neredeyse tamamı sigara içmektedir. Mevcut sigara içme alışkanlığının
önümüzdeki on veya yirmi yıl boyunca aynı şekilde devam etmesi durumunda,
Türkiye’de yılda 100 binden fazla kişinin tütün kullanımı sebebiyle erken yaşta
vefat edeceği öngörülmektedir. Beşeri sermaye ve üretkenliğin hâlihazırda düşük
seviyede olduğu Türkiye gibi gelişmekte olan ve insan sermayesinin
verimliliğinin yeterince yüksek olmadığı bir ülkede, tütün kaynaklı hastalıklar
ve ölümler ciddi zararlara yol açmaktadır. Bu gidişatı durdurmak ve tersine
çevirmek için acil müdahale gerekmektedir.
Ülkenin kendine özgü özellikleri ve Türkiye’deki mevcut
durum göz önüne alındığında, bireylerin neden tütün kullanmaya devam ettiğini,
neden daha erken yaşlarda tütün kullanmaya başladığını, sigaranın sağlığa
zararlı etkilerini bilmelerine rağmen neden sigara bırakma yardım
hizmetlerinden faydalanmadıklarını ve diğer ülkelerde işe yarayan politikaların
neden Türkiye’de işe yaramadığını anlamak için daha fazla araştırma yapılması
gerekmektedir. TEPAV Tütün Kontrol Politikaları Araştırma Ekibi, daha önce
Dumansız Dünya Vakfı'nın desteğiyle “Türkiye'de Tütün Kullanımını Kontrol
Altına Almanın Ekonomisi: İnceleme Raporu” başlıklı bir projeyi tamamlamış ve
yukarıda bahsedilen davranışları/eylemleri anlamak için daha fazla araştırma
gerektiren birkaç politika konusu belirlemiştir.
Aşağıdaki altı konu bu nedenle birincil odak noktamızdır:
(1) Türkiye'de kadınlarda tütün kullanımı; (2) Bırakma ve sağlık algısı; (3)
Yasadışı ticaret, satınalınabilirlik ve vergiler; (4) Türkiye'de gençlerde
sigara kullanımı; (5) Düz paket ve (6) Türkiye'de yanan tütün ürünleri ve
alternatif ürünlere ilişkin algı. Çalışmamızın nihai amacı, Türkiye'de tütün
salgınının ve tütüne bağlı hastalık ve ölümlerin neden olduğu ekonomik ve
sağlık yükünün frenlenmesine ve nihai olarak sona erdirilmesine yönelik
politika katkıları sağlamaktır.
Sorumluluk Reddi: Bu çalışma, ABD'de kar amacı gütmeyen bir
501(c)(3) özel vakfı olan Dumansız Dünya Vakfı (Foundation for a Smoke-Free
World, Inc. -FSFW) tarafından sağlanan bir hibe ile finanse edilmiştir.
FSFW'nin bu çalışmanın planlanmasında veya yürütülmesinde, veri analizinde veya
sonuçların yayınlanmasında hiçbir rolü yoktur.